اگر انسان را به يک ساعت تشبيه کنيم. اعتماد به نفس نقش باطري ساعت را ايفا مي کند. ريشه اعتماد به نفس و اعتماد و توکل به خدا، احساس ارزشمندي است.
در استفتائات و مسائل شرعي مي بينيم که خداوند با دستوراتش می خواهد اين احساس ارزشمندي و مناعت طبع حفظ شود و احترام مؤمن از بين نرود.
در روايت نيز داريم آبروي مؤمن از کعبه بالاتر است نيز داريم کسي که براي خود احساس ارزشمندي و کرامت قائل نباشد از شرش ايمن نيستيم.
امام علي عليه السلام مي فرمايد:
«من کرمت عليه نفسه لم يهنها بالمعصية؛ [1]

آن کس که بزرگي و کرامت نفس خود را باور داشته باشد، آن را با گناه، پست و ذليل نخواهد کرد .»
امام هادي عليه السلام فرمود: من هانت عليه نفسه فلاتامن شره؛
کسي که نفس او در نزدش خوار و ذليل باشد، از شر او ايمن مباش .» [2]

سوال: هنگام دادن صدقه يا زکات به فقير براي اين که احساس شرم نکند چه کنيم آيا لازم است به او بگوييم صدقه يا زکات است؟

امام خميني(ره): چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى‌دهد لازم نيست به او بگويد كه زكات است بلكه اگر فقير خجالت بكشد، مستحبّ است به طورى كه دروغ نشود به اسم پيشكش بدهد ولى بايد قصد زكات نمايد.

آیات عظام اراكى، گلپايگانى، صافى: چيزى را كه انسان بابت زكات به فقير مى‌دهد لازم نيست به او بگويد كه زكات است بلكه اگر فقير خجالت بكشد، مستحبّ است به اسم پيشكش بدهد ولى بايد قصد زكات نمايد.

آیات عظام خوئى، فاضل، تبريزى، سيستانى، زنجانى: مستحبّ است مال را به قصد زكات به او داده و زكات بودنش را اظهار ننمايد.

آیت الله بهجت: موقع دادن زكات به فقير لازم نيست به او بگويد كه زكات است.

آیت الله مكارم: در این مسأله لازم نيست به فقير بگويند كه اين مال زكات است بلكه مى‌توان زكات را به صورت هديه به او داد (البتّه به طورى كه دروغ نشود) ولى در هر حال بايد قصد زكات كند. [3]

……………………………………………….
1 . عيون الحکم و المواعظ، ص 439 .
2 . تحف العقول، ص 483 .
3 . توضيح المسائل 13 مرجع(محشى - امام خمينى)؛ ج‌2، ص146 ،مسأله 1935. نيز: رک ماهنامه قدر شماره62