سؤال1:من در كودكى و نوجوانى از چند جا دزدى كرده‌ام (از خانه، بستگان يا مغازه و…) ولى حالا كه مى خواهم جبران كنم، نمى‌دانم چكار كنم؟ چون خجالت مى كشم كه بگويم دزدى كرده‌ام. آيا مى توانم از طرف آنها صدقه بدهم؟
آيت الله خامنه اي: اگر صاحبان اموال مسروقه، حتى ورثه آنها مشخص و موجود باشند، نسبت به آنها ضامن هستيد و به هر شكل مى‌توانيد عين آنها و اگر عين تلف شده قيمت آنها را به صاحبانش برگردانيد و يا داخل اموال آنها بکنيد، و لازم نيست آنها مطلع شوند كه اين اموال از آنها به سرقت رفته است. اما اگر به صاحبان آن دسترسى نداريد مى توانيد به نيت صاحبانش بنابر احتياط واجب با اذن حاکم شرعى به فقرا صدقه دهيد. [1]
سؤال2: اگر كسى حقّ الناسى بر گردن داشته باشد و خجالت بكشد كه پول را به فرد مورد نظر بدهد، آيا اگر به نام او پول را صدقه بدهيم قبول است يا خير؟
آيت الله تبريزي: بسمه تعالى‌ در فرض سؤال كه صاحب حق مالى را مى‌شناسد بايد حقّ مالى را به خود او برساند و لازم نيست بدهكار خودش مال را به صاحب حق بدهد، مى‌تواند شخصى را واسطه كند كه واسطه مال را به صاحب حق بدهد و به او بگويد كسى به شما بدهكار بود و اين مال را داد و لازم نيست واسطه اسم بدهكار را به صاحب حق بگويد بلكه در بعضى از موارد جايز نيست، و اللّه العالم. [2]
سؤال3:اگر فردى غيبت فرد ديگر را كرد، آيا بايد براى توبه كردن، از طرف مقابل طلب رضايت كند، يا اينكه تنها استغفار كافى است؟ در صورت مانع بودن شرم و حيا، چه بايد كرد؟
آيت الله فاضل: استغفار كافى است. [3]
نکته روان شناختي
احساس ارزشمندي، باطري اعتماد به نفس و اراده ما است. خداوند با حکم بالا اين احساس را از خرد شدن حفظ کرده است.

……………………………….
1 . خامنه اي، أجوبة الاستفتائات، س1264.
2 .تبريزى، استفتائات جديد، ج‌2، ص 233.
3 . فاضل، جامع المسائل؛ ج‌1، ص243.