کودک که بودم می‌خواستم که دنیا را تغییر دهم، بزرگتر که شدم متوجه شدم دنیا خیلی بزرگ است من باید کشورم را تغییر دهم، بعدها کشورم را هم بزرگ دیدم و تصمیم گرفتم شهرم را تغییر دهم، در سالخوردگی تصمیم گرفتم خانواده‌ام را متحول کنم و اینک که در آستانه مرگ هستم می‌فهمم که اگر از روز اول خودم را تغییر داده بودم شاید می‌توانستم دنیا  را هم تغییر دهم. 
دوستان همه چیز از خود ما شروع می‌شود. اگر می‌خواهید در زندگی موفق باشد، اگر می‌خواهید با دیگران ارتباط خوبی داشته باشید، لازم است ابتدا از خود شروع کنید. و مهارتهای ارتباطی را در خود ایجاد کنید. اگر شما این مهارت‌ها را در خود ایجاد کنید همچون آهن ربایی دیگران را به سوی خود جذب خواهید کرد. 
مولاي متقيان علي(ع) نيز در اين‌باره مي‌فرمايند: «المؤمن مألوف و لا خیر فی من لایألف و لایؤلف» مؤمن (با مردم) در ارتباط و الفت است. و آن کس که نه با دیگران الفت گیرد و نه دیگران با او، خیری در وی نیست.
در ابتدا خوب است، بدانيم كه هر ارتباط از چه عناصري تشكيل شده است، تا با به كارگيري درست آنها بتوانيم روابطمان را تعميق ببخشيم.

عناصر اصلي ارتباط دو دسته‌اند:
1. عناصر كلامي
                  اى زبان هم گنج بى‏پايان تويى           اى زبان هم رنج بى‏درمان تويى
اهميت اين امر تا جایی است، که حتی پیامبران الهی نیز از خداوند متعال مي‌خواستند که گره از زبان آنها بگشاید تا مردم کلام آنها را بهتر بفهمند. «و احلل عقدة من لسانی یفقهوا قولی». همچنین خوب است بدانید، صرف حرف زدن درباره مسائل و مشكلاتي كه داريم، در يك رابطه مطلوب ما را خوشحال مي‌كند و اضطرابمان را كاهش مي‌دهد. اما براي غناي و زيبا سازي كلام لازم است كه برخي  اقدامات را انجام دهید.
• افزایش اطلاعات عمومی. مي‌توان اين كار را با مطالعه مجلات و روزنامه‌ها انجام داد.
• مطالعه كتب بزرگاني چون حافظ، سعدي، مولوي و ….
• خواندن مثلها و پندهاي فارسي
• خاطره نويسي

2. عناصر غير كلامي(زبان بدن)
هرگاه با كسي ارتباط برقرار مي‌كنيم، از هر دوي كلام و ژست استفاده مي‌كنيم. پس حرف زدن ما همراه با ارتباط‌هاي كلامي و غير‌كلامي است.
گر چه تفسير زبان روشن‏گر است           ليك عشق بى‏زبان روشن‏تر است‏
تحقيقات انجام شد نشان مي‌دهد كه در يك ارتباط دو نفره يك سوم معاني از طريق مؤلفه‌هاي كلامي و دو سوم مابقي از طريق كانال‌هاي غير كلامي منتقل مي‌شوند. البته برخي پا را فراتر گذاشته و بيان داشته‌اند كه 65 تا 93 درصد انتقال معاني در جريان ارتباط از طريق رفتارهاي غير كلامي مبادله مي‌گردد. لذا براي اين‌كه بتوانيم با ديگران ارتباط بهتري برقرار كرده و تأثير بيشتري بگذاريم لازم است علاوه بر اين‌كه بدانيم «چه بگوييم»، بدانيم «چگونه بگوييم».
 
كانالهاي ارتباط غير كلامي عبارتند از:
        
1. حركات بدن
منظور از حركات بدن كليه حركاتي است كه با بدن انجام مي‌دهيم. براي مثال، ژست‌ها، تكان دادن سر، وضعيت بدن و حركت‌هاي اندام. تحقيقات نشان مي‌دهد كه چرخاندن بدن به طرف مخاطب، تكان دادن سر و دست و اندكي خم شدن به جلو در هنگام گفتگو باعث مي‌شود كه طرف مقابل احساس محبت و صميميت بيشتري كند.
 
2. تماس چشمي
آيا تا كنون با كسي كه عينك تيره به چشم داشته گفتگو كرده‌ايد؟ اگر چنين بوده، مي‌دانيد كه اين وضعيت چقدر ناراحت كننده است. چشم دريچه‌اي وسيع است كه اطلاعات زيادي را از افراد به ما مي‌دهد. براي مثال نگاه معمولي و مداوم نشانه محبت و دوستي است. البته بايد توجه داشت كه نگاه خيره و ممتد غالباً به خشم يا خشونت تفسير مي‌شود.
اما اينكه چقدر بايد نگاه كرد؟ بسته به جنس، پايگاه اجتماعي افراد و ميزان صميميت ما فرق مي‌كند.
 
3. حالات چهره
حالت‌هاي چهره و صورت نيز اطلاعات غير كلامي مهمي را منعكس مي‌كنند. مثال بارز اين امر فردي است كه با دندان‌هاي فشرده و صدايي گرفته مي‌گويد: «من عصباني نيستم!» ويژگي اصلي افرادي كه خونگرم شناخته مي‌شوند، تبسم آنان است. يك تحقيق جالب نشان مي‌دهد، براي اينكه مردان بتوانند در ديگران احساس مطلوبي ايجاد كنند، تبسم نقش بسيار مهم و اساسي دارد.
4. وضع ظاهري
نخستين ارزيابي كه افراد از ديگران دارند، مربوط به وضع ظاهري آنها مي‌شود. وضع و آرايش ظاهري مي‌تواند معرف هويت و شخصيت انسان‌ها باشد. هرچه وضع ظاهري شما مرتب‌تر و آراسته‌تر باشد به همان ميزان جذابيت و تأثير گذاري شما نيز بيشتر مي‌گردد و ديگران تمايل بيشتري خواهند داشت تا با شما رابطه برقرار كنند.
5. پيرا زبان
پيرا زبان يعني هر آنچه كه پس از كنار گذاشتن محتواي كلامي در گفتار باقي مي‌ماند. يعني نحوه بيان كلمات(بلندي و كوتاهي صدا، زير و بم كردن صدا، سرعت و آهنگ سخن گفتن و…) پيرا زبان در واقع اطلاعات هيجاني كلام را منتقل مي‌كند.
تغييرات صوتي علاوه بر رساندن معاني و هيجانات توجه ديگران را هم جلب مي‌كند. براي مثال سخنراني كه صداي يكنواخت و كسل كننده دارد حتي علاقه‌مندترين شنوندگان را هم خسته مي‌كند. اما سخنراني كه زير و بم، تن، سرعت و بلندي صداي خود را تغيير مي‌دهد مي‌تواند توجه ديگران را به مطالب خود جلب كند.
براي برقراري يك ارتباط درست و منطقي نياز است كه اقداماتي را انجام داد كه ما اين اقدامات را در شش گام بيان كرده‌ايم.

م.همتی - مشاور